Çocuklarda Kasık Fıtığı Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Kasık fıtığı nedir? Su fıtığı nedir?

Kasık fıtığı ameliyatları çocuk cerrahisinde en sık yapılan ameliyatlardandır. Bebeğin anne karnında gelişimi sırasında, erkek çocuklarda testis denilen yumurtalar ilk önce böbreklere yakın bir yerde oluşmaya başlar, sonra karın içinde göç ederek, kasık kanalından geçer ve skrotum adı verilen torbalara iner. Kız çocuklarında over adı verilen yumurtalıklar ise karın içinde kalır ancak kızlarda da rahimin karın içinde sabit durmasına yardımcı bağlardan birisi(round ligaman) kasık kanalından geçer, ve rahimin arkaya bükülmesinin engellenmesinde görev alır. Kasık kanalından geçen bu oluşumlar beraberinde karın içi organların üzerini kaplayan periton adı verilen karın zarını da birlikte sürüklerler (processus vajinalis). İki yaşına gelindiğinde bu yapının kapanmış olması lazımdır. Bu yapının kapanmamasına bağlı erken doğan bebeklerin % 16-25’lik bir kısmında ve normal zamanında doğan bebeklerin de  % 1-3’ünde kasık fıtığı görülür.

Bu yapı yani processus vajinalis içine barsak girecek kadar açık olursa kasık fıtığı, sadece sıvı geçişine izin verirse su fıtığı oluşur. Kızlarda ki su fıtığına özel bir isim verilir ve Nuck kanal kisti denilir.

Karın içi basıncı arttığı durumlarda, erkek çocuklarında sıklıkla bağırsaklar ya da karın içi organların üzerini kaplayan omentum adı verilen yağ tabakası, kız çocuklarında ise sıklıkla yumurtalıklar ve bağırsaklar bu kesenin içine girerek kasık bölgesinde bir şişlik meydana getirir.

Kasık fıtıklarının belirti ve bulguları nelerdir? Sıkışmış kasık fıtığı nasıl belirti verir?

Kasıkta ara ara beliren ve kaybolan ağrısız bir şişlik vardır. Ceviz büyüklüğünde bir şişliktir. Fıtık ilerledikçe şişlik torbaya yani testisin içinde bulunduğu kısma kadar iner.  Su fıtığında ise testisin içinde bulunduğu torba hep şiştir. Çocuk dik durdukça şişlik yavaş yavaş artar uyku sonrası yavaş yavaş azalır ama kaybolmaz. Nuck kanal kisti kızlarda olur ve kasıkta kist vardır. Kaybolmaz.

Sıkışmış fıtıkta ise kasıkta veya kasıktan torbaya kadar kaybolmayan, sert ve kızarık ağrılı bir şişlik vardır. Çocuğun genel durumu bozuk ve kusması vardır. Çocuk bu şişliğe dokundurmaz.

Çocuklarda kasık fıtığı ameliyatları ne zaman yapılmalıdır?

Çocuk kasık fıtığı ise tespit edildikten sonra geciktirilmeden ameliyat edilmelidir. Sıkışmış fıtık ise acilen ameliyat edilmelidir. Kasık fıtığı kendine kendine geçmez. Mutlaka ameliyat gerektirir. Fıtık bağı vb önlemlerin anlamı yoktur.

Su fıtığı 1.5-2 yaşına kadar kendiliğinden geçebilir.  İki yaşından sonra geçmezse ameliyat yapılmalıdır. Nuck kanal kistinde tedavi ameliyattır ve beklenmemelidir.

Fıtık sıkışması nedir? 

Çocuk kasık fıtığı erişkinlerdeki fıtıklara göre sıkışmaya daha meyillidir. Çünkü kasık kanalı daha dardır. Fıtık ameliyatı geciktirildikçe sıkışma riski artar. Sıkışma çok ciddi bir durumdur.  Sıkışmasa bile sürekli fıtık kesesi içine giren bağırsak nedeni ile bu kese incelir ve çevre dokulara yani sperm kanalı ve testisin damarlarına yapışır. Bu nedenlerle ameliyat süresi,  narkoz süresi uzar ve bu yapılara zarar verilme riski artar. Ayrıca ilerlemiş fıtıkların ameliyat sonrası tekrarlama riski yeni başlamış fıtıklara göre azımsanmayacak kadar yüksektir.

Sıkışan fıtıkta bağırsaklara ve testise zarar gelmesi riski oldukça yüksektir. Bu süreç testis veya bağırsak kaybı olabilir.

Bu nedenlerle çocuk kasık fıtıklarının geciktirilmeden planlı bir şekilde ameliyat edilmesi hem operasyon süresini kısaltır, ameliyatta diğer yapılara zarar verme tehlikesini azaltır hem de sıkışma nedeniyle doğacak riskleri azaltır. Ameliyat sonrası tekrarlama riski de önemli derecede azalır.

Çocuğumuzun az narkoz almasını, ameliyatın kısa ve başarılı olmasını istiyorsak, çocuğumuzun kısırlık ve bağırsak ile ilgili problemler yaşamasını istemiyorsak çocuklarda kasık fıtığı ameliyatlarını geciktirmeyelim.